Erwin Mortier's open brief aan Bert Anciaux

Trouwe lezers weten het al, het komt nooit goed tussen mij en Bert Anciaux, zeker niet nu hij als Minister van cultuur er met zijn pet naar gooit. Gelukkig zijn er slimmere mensen dan mij die deze onvrede kunnen verwoorden, mijn dank aan Erwin Mortier:

Aan de Zeer Geachte Minister van Cultuur, Bert Anciaux

Ik ben zo vrij u mijn ontslagbrief te laten geworden. Ik ontsla u vandaag, 11 november, dag van vrede en wapenstilstand, in alle deemoed van de taak om nog langer mijn minister van Cultuur te zijn. U verdient het niet mij te vertegenwoordigen.
Nadat u vorige week bij de opening van de boekenbeurs voor de zoveelste keer een literaire prijs zogoed als naar de haaien hebt geholpen, bent u er deze week eindelijk in geslaagd om uw sluipmoord op het Vlaams Audiovisueel Fonds ten uitvoer te brengen. De lucht was al langer vervuld van het geluid van messen die werden gescherpt om de intendant van dat Fonds, Luckas Vander Taelen, onschadelijk te maken. Een beetje moeilijke mens, die Cas, niet op zijn bek gevallen, en redelijk eigenzinnig, op het arrogante af. Het komt wel vaker voor bij mensen met visie, misschien dat u daarom zelf zo wollig bent. Moeilijke mensen mogen niet, in Vlaanderen, en zeker niet in uw omgeving.
De hele geschiedenis vervult me van evenveel droefenis als woede, mijnheer de minister. Alleen in een land dat geen enkel belang hecht aan kunst kan een analfabeet als u het tot excellentie schoppen - en vervolgens een geruisloze barbarij ontketenen. Dat kunt u natuurlijk niet alleen. Steeds weliger tierende adviesgroepen, steunpunten, commissies en comités, stichtingen of bestuursraden staan u daarin bij, vrijwel onveranderlijk bevolkt door lieden die u welgevallig zijn en die ook zonder veel scrupules hun laars in het smoel zetten van onnozele schilderkes, dichterkes, filmmakerkes of schrijverkes als ik, als dat helpt om hogerop te raken op de podia van het prestige, of om nog dichter bij de kont te komen van de Leider van het ogenblik, zodat ze nóg beter de reet van de macht kunnen likken.
Ik beschuldig u en die hele hofhouding onomwonden van met huizenhoge idealen omzwachteld eigenbelang, ik beschuldig u van de vestiging van een zachte dictatuur, van een afschuwwekkende maar in dit land blijkbaar niet uit te roeien hang naar collaboratie. Ik beschuldig u en de uwen van een in zichzelf zwelgende knulligheid en een doelbewuste neutralisering van kunst en cultuur, van een kritiekloos buigen voor de markt, van een onaanvaardbaar cynisme dat u onder de vorm van een gezelligheidsfascisme over deze contreien laat nederdalen en dat langzamerhand alle culturele instellingen en intiatieven verstikt onder de gezapigheid van een Münchener Bierkeller, waar de gemütlichkeit steeds grimmiger wordt en het maar een kwestie van tijd is voor oom Adolf gewaagde moppen komt vertellen over Joden homo’s en asocialen. Of om het wat minder beeldend te stellen, Excellentie; als cultuurminister bent u niet veel meer dan de redelijke variant van het Vlaams Belang, en de grens is dun en allesbehalve ondoordringbaar.
Zes jaar al ben ik een gepubliceerd auteur en ongeveer even lang was u mijn Minister van Cultuur, het koalabeertje van de Vlaamse Regering. Zes jaar lang al, bestudeer ik de lach op die zeer beweeglijke lippen van u. Al zes jaar lang wordt het me steeds killer om het hart. Draai die lach van u om en wat je ziet is de haat van de middelmaat.
Met mijn vriendelijke groet,


Erwin Mortier
11 - 11 - 2005